Poczta elektroniczna
Adresy użytkowników
Adresy poczty elektronicznej użytkowników sieci wydziałowej mają
postać <identyfikator_użytkownika>@chemia.uj.edu.pl.
Uwaga: Od 1 marca 2003 r. wyłączona zostaje możliwość stosowania
niezaszyfrowanych połączeń z serwerem pocztowym. Obsługiwane przez serwer są
jedynie połącznia szyfrowane protokołem SSL.
Serwery
Obsługę poczty elektronicznej Wydziału zapewniają serwery:
- Odpowiedzialny za przesyłanie wiadomości
smtp.ch.uj.edu.pl. Udostępniane protokoły: SMTP i ESMTP.
- Odpowiedzialny za dostęp do otrzymanych wiadomości
mail.ch.uj.edu.pl. Udostępniane protokoły: IMAP i POP.
Hasło
Wszystkie usługi świadczone przez sieć wydziałową działają w ramach
jednolitego systemu sprawdzania haseł. Informacje dotyczące haseł
oraz procedury ich ustawiania i uaktualniania opisane są
tutaj.
Ograniczenia miejsca na wiadomości pocztowe
Każdy użytkownik dysponuje 100 MB przestrzeni dyskowej przeznaczonej
na wiadomości pocztowe. Limit ten dotyczy łącznie skrzynki
odbiorczej (inbox) i wszystkich pozostałych folderów. W przypadku,
gdy rozmiar zawartości skrzynki pocztowej użytkownika przekroczy
limit, do skrzynki tej nie będą dochodzić nowe listy. Wykasowanie
zbędnych wiadomości, zmniejszające rozmiar skrzynki poniżej 100MB,
spowoduje automatyczne wznowienie normalnego funkcjonowania
poczty.
Stan wykorzystania przydzielonej kwoty można sprawdzić przy
pomocy interfejsu www serwera
pocztowego.
Oprogramowanie antywirusowe
Na wydziałowym serwerze pocztowym zainstalowane jest oprogramowanie
antywirusowe automatycznie skanujące przychodzącą i wychodzącą
z sieci wydziałowej pocztę elektroniczną. Zainfekowane wiadomości
pocztowe są zatrzymywane przez serwer, a nadawca o tym
informowany.
Jeżeli więc wydziałowy serwer pocztowy stwierdzi zainfekowaną
wiadomość pocztową (czy to wychodzącą, czy też
przychodzącą do sieci wydziałowej) adresat nie ma możliwości
otrzymania takiej wiadomości, a o zdarzeniu informowany jest jedynie
nadawca i osoby odpowiedzialne za zabezpieczenie antywirusowe sieci
wydziałowej.
Oprócz oprogramowania na serwerze pocztowym, na komputerach działających pod
kontrolą systemu Microsoft Windows musi być uruchomiony program Kaspersky Antivirus
zapewniający dodatkową ochronę przed wirusami. Jest to niezbędne, ponieważ wirusy
mogą być przenoszone również innymi sposobami niż poczta elektroniczna.
Uwaga: Żadne oprogramowanie antywirusowe nie
gwarantuje całkowitej ochrony przed wirusami. Dlatego też na
użytkownikach sieci spoczywa obowiązek szczególnej dbałości
o bezpieczeństwo. W szczególności nie należy otwierać załączników do
wiadomości pocztowych pochodzących od nie znanych nadawców, jak
również załączników od nadawców znanych, jeśli nie spodziewamy się
w poczcie taki załączników a treść maila nie uzasadnia
wystaczająco faktu wysłania załącznika.
Uwaga: O pojawieniu się wirusa należy
niezwłocznie poinformować osobę odpowiedzialną za zabezpieczenie antywirusowe sieci
wydziałowej.
Blokowanie "spamu"
Wydziałowy serwer pocztowy nie przyjmuje poczty od serwerów
zarejestrowanych w Open Relay
DataBase, jak również posiada dodatkowy filtr
niechcianej poczty. List taki nie dociera do odbiorcy, natomiast nadawca
informowany jest o tym, że list nie dotarł i jakie warunki musi
spełniać przy wysyłaniu listów na nasz serwer. Mamy nadzieję
ograniczyć w ten sposób ilość docierającego do nas "spamu" .
Szyfrowane połączenia
Ze względów bezpieczeństwa korzystanie z poczty na
serwerze wydziałowym będzie docelowo możliwe wyłącznie z użyciem
szyfrowanych połączeń.
Każdy użytkownik sieci wydziałowej musi zaistalować na swoim komputerze certyfikat
Wydziałowego Centrum Certyfikacji. Tylko niektóre programy
pocztowe pozwalają na szyfrowanie łączności z serwerem (czyli obsługują mechanizmy
TLS/SSL) i są one zalecane przy korzystaniu z poczty na serwerze wydziałowym.
Dla komputerów z systemem Windows są to:
- MS Outlook Express
- Netscape / Mozilla
- PC-Pine
Korzystanie z poczty za pomocą przeglądarki WWW
Zalecanym i najprostszym sposobem na korzystanie z wydziałowej poczty elektronicznej
jest używanie wydziałowego pocztowego interfejsu WWW. W tym celu korzystając
z przeglądarki WWW (np. Internet Explorer lub Netscape Navigator) na dowolnym
komputerze na terenie Wydziału lub poza nim wchodzimy na stronę http://mail.ch.uj.edu.pl
i po wprowadzeniu nazwy użytkownika i hasła w bezpieczny, szyfrowany sposób,
korzystać możemy z poczty elektronicznej. Jedynym ograniczeniem tej metody jest
limit na rozmiar załączników dołączanych do poczy, limit ten jest jednak stosunkowo
wysoki i wynosi 2 MB.
Pegasus Mail
Darmowy program Pegasus Mail dostępny jest na stronie http://www.pmail.com. Najnowsza wersja (aktualnie 4.12a) obsługuje bezpieczne połączenia i może być używana w naszej sieci. Niestety wersja ta jest na razie dostępna tylko w angielskiej wersji językowej.
Instalacja i konfiguracja
Uwaga: Aby zapewnić bezkolizyjną instalację zalecane jest odinstalowanie starej wersji Pegasus'a.
- Kopiujemy z sieci najnowszą wersję programu (aktualnie w32-412a.exe) i zapamiętujemy jego lokalizację.
- Uruchamiamy skopiowany program (otwieramy zapamiętany folder i podwójnie "klikamy" na skopiowanym pliku.
- Pokaże się okienko WinZip Self-Extractor - w32-412a.exe - naciskamy przycisk "Setup".
- Pokaże się kolejne okienko - naciskamy przycisk "Dalej".
- Zostawiamy proponowany katalog docelowy i naciskamy przycisk "Dalej".
- Zostawiamy opcję Create a Pegasus Mail icon on the dsktop i naciskamy przycisk "Dalej".
- Pokazuje się okno Ready to install i naciskamy przycisk "Zakończ".
- Pokazuje się okno Setup has completed successfully i naciskamy przycisk "Exit".
- Na pulpicie pojawia się ikona ze skrzydlatym koniem podpisana "Pegasus Mail" więc uruchamiamy program podwójnie na niej "klikając".
- Pokazuje się okno Welcome to Pegasus Mail naciskamy przycisk z jednym "ludzikiem" (instalacja dla jednego użytkownika).
- Zostawiamy zaproponowany katalog naciskając przycisk "OK".
- Pojawia się kolejne okno instalacyjne naciskamy przycisk "Next".
- Wpisujemy nasz pełny adres poczty elektronicznej, czyli: nasz_login@chemia.uj.edu.pl.
- Naciskamy przycisk "Next".
- Pokazuje się okno The address of your POP3 server naciskamy przycisk "Skip".
- Pokazuje się okno The address of your SMTP Server wpisujemy: smtp.ch.uj.edu.pl.
- Naciskamy przycisk "Next".
- W kolejnym oknie wybieramy Network i naciskamy przycisk "Next".
- Naciskamy przycisk "Finish".
- Teraz w oknie programu Pegasus Mail z menu Tools wybieramy IMAP profiles.
- Pokazuje się okno IMAP Mailbox settings.
- Zakładkę General wypełniamy następująco:
- W polu Enter a name for this definition wpisujemy nazwę identyfikującą naszą pocztę na serwerze wydziałowym (np. chemia).
- W okienku IMAP Serwer address wpisujemy mail.ch.uj.edu.pl.
- W okienku Server port wpisujemy 993 (zamiast podpowiadanego 143).
- W okienku Login Name wpisujemy nazwę użytkownika na serwerze wydziałowym (czyli to co jest przed znakiem @ w naszym adresie e-mail).
- Nie zalecane jest wypełnianie okienka Password.
- Zaznaczamy opcję Always connect to this profile At startup.
- Wybieramy zakładkę Security i wypełniamy ją następująco:
- Wybieramy opcję Via direct SSL connect.
- Zaznaczamy Enable Server certificate fingerprint tracking i naciskamy przycisk "OK".
- W kolejny oknie wybieramy zdefiniowane połączenie 0. i naciskamy przycisk "Connect".
- Pojawia się okienko z zapytaniem o hasło, więc wprowadzamy używane dotychczas hasło na serwerach wydziałowych i naciskamy przycisk "OK".
- W okienku Manager IMAP Profiles naciskamy przycisk "Done".
- W oknie programu Pegasus Mail w menu Tools wybieramy Options (lub Alt+F10) i dokonujemy następujących ustawień:
- W zakładce General settings/Basic settings wpisujemy swoje imię i nazwisko oraz odznaczamy pierwszą opcję Automatically open the New mail folder At startup.
- W zakładce Outgoing mail/Copies to self (outbox) naciskamy przycisk "Select folder" i wybieramy folder, w którym zwykle znajduje się nasza wysyłana poczta tzn. //wybrana wcześniej nazwa połączenia/New or unread mail (INBOX)/Sent.
- Naciskamy przycisk "OK".
- W oknie programu Pegasus Mail w menu Tools wybieramy Internet options.
- Następnie w zakładce Sending (SMTP) zaznaczamy Send mail at once without placing in queue i naciskamy przycisk "OK".
MS Outlook Express
Darmowy program Microsoft Outlook Express dostępny jest na stronach
Microsoftu.
W większości przypadków jest już domyślnie zainstalowany w systemie MS Windows.
Aby to sprawdzić, należy w menu "Start" przejść do "Panelu Sterowania",
a następnie do "Opcji internetowych". Tam wybieramy zakładkę "Programy"
i w menu polu "Poczta e-mail" sprawdzamy, czy dostępny jest "Outlook
Express". Jeśli tak, to ustawiamy go wybieramy przycisk "OK". Outlook
Express może być uruchomiony z menu "Start", ikony na pulpicie, lub
dzięki ikonie "Poczta" w przeglądarce Internet Explorer.
Konfiguracja
Uwaga: Jesli nie uruchamiasz programu Outlook Express na swoim komputerze po
raz pierwszy, lub z innych przyczyn po uruchomieniu nie pokazuje się okno kreatora,
wówczas wybierz w menu "Narzędzia"opcję "Konta", naciśnij
przycisk "Dodaj" i wybierz z listy "Poczta". Ukaże się wówczas
okienko kreatora nowego konta i możesz kontynuować instalację według podanych
poniżej kroków.
- Przy pierwszym uruchomieniu programu Outlook Express, ukazuje się okienko
kreatora nowego konta pocztowego. Wpisujemy w nim nasze pełne imię i nazwisko,
(najlepiej nie używając polskich znaków diakrytycznych). Naciskamy przycisk
"Dalej".
- Wpisujemy nasz pełny adres poczty elektronicznej, czyli: nasz_login@chemia.uj.edu.pl
- W kolejnym oknie zamiat protokołu POP3 wybieramy protokół IMAP (protokół
IMAP jest zalecanym protokołem w sieci wydziałowej). W kolejnym polu, "Poczta
przychodząca", wpisujemy: mail.ch.uj.edu.pl
- W ostatnim polu, "Poczta wychodząca", wpisujemy: smtp.ch.uj.edu.pl
- Naciskamy przycisk "Dalej".
- W kolejnym oknie, w pierwszym polu podajemy swoją nazwę użytkownika na serwerze
wydziałowym (czyli tą część naszego adresu mailowego, która znajduje się przez
znakiem @).
- W drugim polu możemy podać nasze hasło i pozostawić zaznaczoną opcję "Zapamiętaj
hasło". Ze względów bezpieczeństwa, zalecamy jednak NIE PODAWAĆ
własnego hasła w tym miejscu i odznaczyć opcję "Zapamiętaj hasło".
Wówczas po każdym uruchomieniu programu Outlook Express proszeni będziemy
o podanie naszego hasła.
- Inne opcje pozostawiamy bez zmian i naciskamy przycisk "Dalej".
- Ukazuje się okno z komunikatem o zakończeniu procesu dodawania nowego konta.
Naciskamy przycisk "Zakończ".
- Pojawia się okno z zapytaniem, czy zsynchronizować foldery pocztowe. Odpowiadamy
"Nie". Uwaga: jeśli uruchamialiśmy kreatora z menu "Narzędzia",
wcześniej pojawi się okno z listą kont, naciskamy w nim przycisk "Zamknij".
- Wchodzimy do opcji menu "Narzędzia" a następnie "Konta".
- Na liście dwukrotnie klikamy myszą na "mail.ch.uj.edu.pl"
- Wybieramy zakładkę "Zaawansowane".
- Przy poczcie przychodzącej (i tylko tam!) włączamy opcję "Ten serwer
wymaga bezpiecznego połączenia (SSL)".
- Wybieramy zakładkę "IMAP".
- W polu "Ścieżka folderu głównego" wpisujemy: inbox
- Naciskamy przycisk "OK" a następnie przycisk "Zamknij".
- Pojawia się okno z pytaniem, czy przeczytać foldery użytkownika. Wybieramy
przycisk "Tak". Od tej pory program łączy się z serwerem poczty
podając nasze hasło w postaci zaszyfrowanej.
- Jeśli chcemy, by wysyłane przez nas wiadomości tekstowe przesylane były
w formacie tekstowym (zamiast formatu HTML) w menu "Narzędzia",
"Opcje" w zakładce "Wysyłanie" przy opcji "Format
wysyłania poczty" ustawiamy "Zwykły tekst" i naciskamy przycisk
"OK".
Netscape 7.0
Opis konfiguracji programu pocztowego dostępnego w pakiecie Netscape 7.0 znajduje
się tutaj.
PC-Pine
Program PC-Pine (www.washington.edu/pine/)
jest udostępniany za darmo i można go pobrać tutaj.
Instalacja i konfiguracja
Uwaga, poniższy opis dotyczy postępowania w przypadku, gdy uruchamiamy program
PC-Pine po raz pierwszy na naszym komputerze. W przeciwnym wypadku, lub w przypadku
pomyłki przy pierwszej konfiguracji, proszę przejść do punktu 15).
- Zainstalować certyfikat Wydziałowego Centrum Certyfikacji
(o ile nie został zainstalowany wcześniej)
- Uruchamiamy program PC-Pine (plik "pine.exe").
- Ukazuje się ekran powitalny, naciskamy Enter.
- Program pyta o identyfikator użytkownika. Wpisujemy swoją nazwę użytkownika
na serwerze wydziałowym (czyli tą część naszego adresu mailowego, która znajduje
się przez znakiem @) i naciskamy Enter.
- Jesteśmy pytani, czy zachować podaną nazwę w pliku konfiguracyjnym. Naciskamy
klawisz "Y".
- Program prosi o podanie pełnego imienia i nazwiska (proszę nie stosować
polskich znaków diakrytycznych), po wpisaniu naszych danych naciskamy Enter.
- Jesteśmy pytani, czy zachować te dane w pliku konfiguracyjnym. Naciskamy
klawisz "Y".
- Program pyta o nazwę domeny. Wpisujemy: chemia.uj.edu.pl
i naciskamy Enter.
- Na pytanie, czy zachować te dane w pliku konfiguracyjnym odpowiadamy twierdząco
naciskając klawisz "Y".
- Podajemy adres serwera SMTP wpisująć: smtp.ch.uj.edu.pl
i naciskamy Enter.
- Wpisujemy adres naszej skrzynki pocztowej (proszę przepisać podane wyrażenie
razem z nawiasami klamrowym: {mail.ch.uj.edu.pl/ssl}inbox
i naciskamy Enter.
- Jesteśmy pytani, czy zachować podany adres w pliku konfiguracyjnym. Naciskamy
klawisz "Y".
- Uwaga: jeśli w tym momencie program wyświetli ostrzeżenie, że nie może prawidłowo
zweryfikować certyfikatu serwera, znaczy to, iż nie został zainstalowany certyfikat
Wydziałowego Centrum Certyfikacji (porównaj punkt 1). W takim przypadku należy
nacisnąć przycisk "N", wyjść z programu PC-Pine i zainstalować certyfikat
Wydziałowego Centrum Certyfikacji. Opis instalacji certyfikatu dostępny jest
tutaj.
- Aby móc korzystać z niestandardowych folderów pocztowych musimy dokonać
edycji pliku o nazwie "pinerc". Odszukujemy w nim linię "folder-collections="
i wpisujemy w niej po znaku równości: {mail.ch.uj.edu.pl/ssl}inbox.[]
- Uwaga, kolejne punkty wykonujemy jedynie jeżeli nie uruchamiamy programu
PC-Pine po raz pierwszy lub pomyliliśmy się wprowadzając dane i chcemy je
zmodyfikować.
- Uruchamiamy program PC-Pine (plik pine.exe).
- Naciskamy klawisz "S" (wejście do ustawień programu).
- Naciskamy klawisz "C" (wejście do opcji konfiguracyjnych).
- Pomiędzy kolejnymi opcjami przechodzimy używając klawiszy strzałek w górę
i w dół. Aby zmienić wpis naciskamy klawisz Enter, modyfikujemy dane i ponownie
naciskamy Enter.
- W opcji "personal-name" wpisujemy nasze pelne imie i nazwisko
nie używając polskich znaków diakrytycznych.
- W polu "user-id" wprowadzamy naszą nazwę użytkownika na serwerze
wydziałowym (czyli tą część naszego adresu mailowego, która znajduje się przez
znakiem @).
- W polu "user-domain" wpisujemy: chemia.uj.edu.pl.
W polu "inbox-path" wpisujemy: {mail.ch.uj.edu.pl/ssl}inbox
- W polu "smtp-server" wpisujemy: smtp.ch.uj.edu.pl
- W polu "inbox-path" wpisujemy: {mail.ch.uj.edu.pl/ssl}inbox
- Naciskamy klawisz "E".
- Pojawia się zapytanie, czy chcemy zapisać wprowadzone zmiany. Naciskamy
klawisz "Y".
- Aby móc korzystać z niestandardowych folderów pocztowych musimy dokonać
edycji pliku o nazwie "pinerc". Odszukujemy w nim linię "folder-collections="
i wpisujemy w niej po znaku równości: {mail.ch.uj.edu.pl/ssl}inbox.[]
$Revision: 1.26 $ ($Date: 2002/10/06 12:05:47 $)