FNP-Międzynarodowe Projekty Doktoranckie
Analiza wtórnych metabolitów roślin
Maciej Roman, Kierownik projektu: Małgorzata Barańska

Celem programu jest podniesienie poziomu badań naukowych realizowanych w Polsce przez młodych naukowców w okresie przygotowywania przez nich prac doktorskich oraz zintensyfikowanie współpracy międzynarodowej polskich jednostek badawczych. Program zaplanowany jest na 5 lat, ale realizacja poszczególnych projektów (prac doktorskich) do 4 lat. Konsorcjum składające się z kilkunastu pracowników WCH UJ dokonuje wyboru doktorantów w drodze otwartej, międzynarodowej rekrutacji przeprowadzanej jednorazowo w pierwszym i drugim roku trwania projektu. Każdy doktorant powinien spędzić u partnera zagranicznego od 6 do 24 miesięcy.
Finansowaniu podlegają:
- imienne stypendia naukowe dla doktorantów w wysokości 3 000 zł miesięcznie (podczas pobytu zagranicznego - 4 500 zł)
- koszty ubezpieczenia emerytalnego i rentowego ZUS
- granty badawcze w wysokości ok. 35 000 zł rocznie dla jednej osoby
Opis projektu Analiza wtórnych metabolitów roślin, do realizacji w latach 2010-2013
Szereg składników roślinnych odgrywa ważną rolę zarówno z dietetycznego punktu widzenia jak i z perspektywy jakości żywności w sensie sensorycznym. Przeciwutleniacze, cenne związki występujące w owocach i warzywach, są istotnym czynnikiem obniżającym ryzyko wystąpienia różnych rodzajów raka i chorób niedokrwienia serca. Z kolei alkaloidy mogą wywoływać różne efekty na organizm ludzki, np. kofeina jest łagodnym stymulantem centralnego układu nerwowego i w efekcie może wpływać na nasze zachowanie. Związki przyprawowe obecne w żywności pochodzenia roślinnego są istotne z punktu widzenia sensorycznego ponieważ odpowiadają za jej smak i zapach. Naturalne barwniki określają estetyczną wartość żywności, wstępnie wpływając na oczekiwania konsumentów w zakresie smaku i zapachu oraz modulują apetyt. Szybkie i wiarygodne monitorowanie wymienionych związków w żywności pochodzenia roślinnego i w produktach pochodnych jest konieczne, by żywność dostarczana konsumentom była najwyższej jakości. Poziom tych związków w owocach i warzywach zależy od odmiany i podlega wpływom klimatycznym podczas uprawy, warunkom przechowywania w okresie pomiędzy zbiorem a konsumpcją oraz procesowi obróbki żywności. Biodostępność tych związków, która jest silnie skorelowana z ich strukturą, może być powiązana z temperaturą, pH i oddziaływaniem z innymi składnikami roślinnymi oraz roztworami używanymi w procesie przetwarzania roślinnego. W przedstawionym projekcie zostanie przeprowadzona analiza szeregu ważnych składników roślinnych mających wpływ na zdrowotne i sensoryczne własności żywności pochodzenia roślinnego. W niektórych przypadkach zostaną przeanalizowane różne odmiany tego samego gatunku w celu wskazania najwartościowszych z punktu widzenia konsumenckiego. Zostanie zbadane działanie czynników stresowych (temperatury, pH), które towarzyszą przechowywaniu i przetwarzaniu żywności, na zawartość i strukturę wartościowych składników roślinnych. W tym celu wykorzystane zostaną różne techniki spektroskopii molekularnej (m.in. RS, IR, NMR, UV-Vis).